Όλοι έχουμε δει κάποιον να κουνά ασταμάτητα τα πόδια του στο λεωφορείο, στο γραφείο ή σε μια καφετέρια. Ίσως μάλιστα να το κάνουμε κι εμείς χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Αυτή η μικρή, επαναλαμβανόμενη κίνηση – που πολλοί αποκαλούν «νευρικό συνήθειο» – είναι συνήθως ακίνδυνη, αλλά η ψυχολογία δείχνει ότι μπορεί να αποκαλύπτει πολύ περισσότερα για τον εσωτερικό μας κόσμο απ’ ό,τι νομίζουμε.

 Ψυχολογικά αίτια: Άγχος, συγκέντρωση ή πλήξη;

Σύμφωνα με ψυχολογικές μελέτες, το ασυναίσθητο κούνημα των ποδιών σχετίζεται άμεσα με την απελευθέρωση νευρικής ενέργειας. Όταν νιώθουμε άγχος, το σώμα μας ενεργοποιεί τον μηχανισμό «μάχης ή φυγής» — τους ίδιους αρχέγονους μηχανισμούς που μας προετοίμαζαν να αντιδράσουμε σε κίνδυνο. Οι μύες ενεργοποιούνται, η αδρεναλίνη ανεβαίνει, κι έτσι το σώμα μας «ξεφορτώνεται» την ένταση μέσα από μικρές κινήσεις όπως το τίναγμα του ποδιού.

Η ψυχοθεραπεύτρια Dawn Templeton εξηγεί ότι αυτή η συμπεριφορά λειτουργεί σαν «εκτόνωση» της έντασης, ενώ η κλινική ψυχολόγος Catherine Huckle προσθέτει πως πρόκειται για μια φυσική προσπάθεια του σώματος να αυτορρυθμιστεί.

Από την άλλη, η πλήξη ή η έντονη συγκέντρωση μπορούν επίσης να οδηγήσουν στο ίδιο αποτέλεσμα. Ο εγκέφαλος χρειάζεται συνεχή διέγερση· όταν αυτή λείπει, το σώμα δημιουργεί τη δική του – με το κούνημα των ποδιών.

 Το «stimming» στους νευροτυπικούς ενήλικες

Το φαινόμενο αυτό συνδέεται με αυτό που η ψυχολογία ονομάζει stimming – επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή ήχους που βοηθούν το άτομο να διατηρεί συναισθηματική ισορροπία. Παρόλο που το stimming είναι πιο γνωστό από το φάσμα του αυτισμού, οι ειδικοί πλέον αναγνωρίζουν ότι όλοι οι άνθρωποι, σε μικρότερο βαθμό, το χρησιμοποιούν για ρύθμιση του στρες ή βελτίωση της συγκέντρωσης.

Η κίνηση των ποδιών, το στριφογύρισμα μαλλιών ή το χτύπημα ενός στυλό δεν είναι απλώς «νευρικότητα»· είναι μηχανισμοί αυτορρύθμισης. Αντί να τους καταπιέζουμε, μπορούμε να τους κατανοήσουμε και να τους αξιοποιήσουμε πιο συνειδητά.

 Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (RLS): Όταν η συνήθεια έχει ιατρική βάση

Σε κάποιες περιπτώσεις, η ασυναίσθητη κίνηση των ποδιών μπορεί να υποδηλώνει σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (Restless Leg Syndrome) — μια νευρολογική διαταραχή που προκαλεί ακατανίκητη ανάγκη για κίνηση, ιδιαίτερα το βράδυ.

Σύμφωνα με μετα-ανάλυση του 2024, τα άτομα με RLS παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης, κάτι που δείχνει τη στενή αλληλεπίδραση μεταξύ σωματικών και ψυχολογικών παραγόντων.

Εάν το τίναγμα των ποδιών είναι επίμονο ή ενοχλητικό, καλό είναι να ζητήσετε ιατρική συμβουλή — καθώς μπορεί να σχετίζεται και με προβλήματα στον θυρεοειδή, τη ντοπαμίνη ή το νευρικό σύστημα.

 Πώς να το μειώσετε – πρακτικές λύσεις

Αν το κούνημα των ποδιών δεν σχετίζεται με ιατρική πάθηση, μπορείτε να το ελέγξετε μέσα από απλές αλλαγές στην καθημερινότητα:

• Αυξήστε τη φυσική δραστηριότητα – περπατήστε ή κάντε μικρά διαλείμματα κίνησης.

• Δοκιμάστε mindfulness, γιόγκα ή διαλογισμό, για να μειώσετε την ένταση.

• Αντικαταστήστε τη συνήθεια με κάτι δημιουργικό: ζωγραφική, γράψιμο, fidget toy ή μάσημα τσίχλας.

• Φροντίστε τον ύπνο και τη διατροφή σας, καθώς η κούραση και η έλλειψη μαγνησίου μπορούν να εντείνουν την ανησυχία.

Το ασυναίσθητο κούνημα των ποδιών είναι ένα καθρέφτισμα της ψυχολογικής μας κατάστασης — μια μικρή, σωματική υπενθύμιση ότι το σώμα και το μυαλό μας επικοινωνούν ασταμάτητα. Είτε πρόκειται για άγχος, συγκέντρωση ή απλή ανάγκη για εκτόνωση, το σημαντικό είναι να ακούμε τα σήματα του οργανισμού μας και να τα μεταφράζουμε με φροντίδα, όχι ενοχή.

Θέλεις περισσότερα άρθρα;  Ακολούθησέ μας στο https://www.facebook.com/profile.php?id=61574820057874  και το https://www.instagram.com/morfeszois/  για να μη χάνεις τίποτα!

Αν αυτό το άρθρο σου άνοιξε νέους τρόπους σκέψης, συνέχισε να εξερευνάς τον κόσμο των εναλλακτικών ιδεών μέσα από τις υπόλοιπες σελίδες της κατηγορίας  https://morfeszois.com/katigories/enallaktika/

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα https://morfeszois.com/