Αν μεγάλωσες στην Ελλάδα, είναι σχεδόν βέβαιο πως έχεις ακούσει κι εσύ τη γιαγιά ή τη μητέρα σου να λέει:
«Τετάρτη και Παρασκευή τα νύχια σου μην κόψεις» ή «Την Κυριακή να μη λουστείς, αν θέλεις να προκόψεις».

Πρόκειται για φράσεις που πέρασαν από γενιά σε γενιά, σαν μικρά «μυστικά» λαϊκής σοφίας, και εξακολουθούν να ακούγονται ακόμη και σήμερα. Αλλά ποια είναι η προέλευσή τους και γιατί οι γιαγιάδες μας τις τηρούσαν με τόση ευλάβεια;

 Οι ρίζες της παράδοσης – Θρησκευτικό υπόβαθρο

Οι συγκεκριμένες φράσεις δεν είναι απλές προλήψεις· έχουν βαθιά θρησκευτική σημασία.
Σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοση, η Τετάρτη και η Παρασκευή είναι ημέρες νηστείας.
Η πρώτη τιμά την προδοσία του Ιησού από τον Ιούδα, ενώ η δεύτερη την ίδια τη Σταύρωση του Χριστού.

Γι’ αυτό, οι ημέρες αυτές θεωρούνταν ιερείες – μέρες περισυλλογής, νηστείας και σεβασμού.
Οι παλιότεροι πίστευαν ότι δεν πρέπει τότε να αποβάλλεις ούτε το παραμικρό κομμάτι από το σώμα σου, ούτε καν ένα νύχι, γιατί θα θεωρούνταν ασέβεια προς τη μέρα της νηστείας.

 «Την Κυριακή να μη λουστείς» – Η μέρα του Κυρίου

Η Κυριακή, από την άλλη, είναι η ημέρα του Κυρίου.
Η γιαγιά σου ίσως έλεγε:

«Την Κυριακή δεν πλένουμε, δεν χτενιζόμαστε, δεν λουζόμαστε. Είναι αμαρτία!»

Αυτό συνδέεται με τη χριστιανική αντίληψη ότι η Κυριακή είναι μέρα ανάπαυσης και προσευχής, όχι εργασία ή φροντίδα για την εμφάνιση. Ακόμα και το λούσιμο ή το ξύρισμα θεωρούνταν «κοσμικές» πράξεις, που δεν ταιριάζουν με την πνευματική διάθεση της ημέρας.

 Από την παράδοση στην καθημερινότητα

Οι γιαγιάδες δεν έλεγαν αυτά τα λόγια για να φοβίσουν τα παιδιά, αλλά για να μεταδώσουν τον σεβασμό προς το ιερό.
Μέσα από τέτοιες φράσεις, καλλιεργούσαν την ευλάβεια, την ταπεινότητα και τη σύνδεση με την πίστη.
Σήμερα, μπορεί να ακούμε αυτές τις προειδοποιήσεις με χαμόγελο, όμως αντικατοπτρίζουν μια εποχή που οι άνθρωποι ζούσαν πιο κοντά στις παραδόσεις και στους ρυθμούς της Εκκλησίας.

 Η σοφία πίσω από τις «προλήψεις»

Αν το σκεφτείς, κάθε τέτοιος κανόνας έκρυβε και πρακτική σοφία.
Οι παλιοί, για παράδειγμα, απέφευγαν να κόψουν νύχια ή να λουστούν σε ημέρες που δεν υπήρχε άφθονο νερό ή φωτισμός (όπως παλιά στα χωριά).
Έτσι, η θρησκευτική ερμηνεία συνδυαζόταν με την πρακτική ασφάλεια και τη σωφροσύνη.

 Σήμερα…

Στον σύγχρονο κόσμο, λίγοι τηρούν πια αυτές τις συνήθειες, όμως παραμένουν ένα πολύτιμο κομμάτι της λαϊκής μας κληρονομιάς.
Υπενθυμίζουν την ανάγκη να σεβόμαστε το παρελθόν, να θυμόμαστε τη ρίζα μας και να κρατάμε ζωντανά τα μικρά, άυλα κομμάτια της ελληνικής παράδοσης που μας συνδέουν με τις γιαγιάδες μας και τη σοφία τους.

Μπορεί λοιπόν να μην πιστεύεις πως «αν λουστείς την Κυριακή δεν θα προκόψεις», αλλά πίσω από αυτή τη φράση κρύβεται κάτι πολύ πιο βαθύ:
η αξία της πίστης, του σεβασμού και της μνήμης.
Και ίσως αυτό να είναι τελικά το μεγαλύτερο «μάθημα ζωής» που ήθελαν να μας αφήσουν οι γιαγιάδες μας.

Θέλεις περισσότερα άρθρα;  Ακολούθησέ μας στο https://www.facebook.com/profile.php?id=61574820057874  και το https://www.instagram.com/morfeszois/  για να μη χάνεις τίποτα!

Αν αυτή η είδηση σε άγγιξε, συνέχισε να ανακαλύπτεις τον κόσμο μέσα από τις υπόλοιπες σελίδες της κατηγορίας   https://morfeszois.com/katigories/kosmos/

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα –https://morfeszois.com/