Καλώς ήρθατε στο Longyearbyen – την πόλη όπου ο θάνατος… απαγορεύεται! Όχι, δεν είναι σενάριο από ταινία επιστημονικής φαντασίας. Είναι μια από τις πιο απομονωμένες και ακραίες περιοχές του πλανήτη, χωμένη στα παγωμένα σύνορα του κόσμου, μέσα στον Αρκτικό Κύκλο. Εδώ, ο ήλιος δεν δύει για μήνες, οι πολικές αρκούδες είναι περισσότεροι από τους ανθρώπους και οι νεκροί… δεν έχουν θέση στην πόλη.

Τι ακριβώς συμβαίνει σ’ αυτό το παράξενο μέρος και γιατί δεν επιτρέπεται να πεθάνεις εκεί;

Το Longyearbyen βρίσκεται στο αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ της Νορβηγίας και είναι ένας από τους βορειότερους οικισμούς του κόσμου. Το χειμώνα, οι θερμοκρασίες πέφτουν κάτω από -30°C, ο ήλιος εξαφανίζεται για μήνες και το έδαφος – γνωστό ως permafrost – παραμένει μόνιμα παγωμένο. Τίποτα δεν λιώνει. Ούτε το χιόνι… ούτε οι νεκροί.

Το πρόβλημα ξεκίνησε πριν δεκαετίες, όταν οι ντόπιοι συνειδητοποίησαν πως τα σώματα που θάβονταν στο παγωμένο έδαφος δεν αποσυντίθενται. Παρέμεναν σχεδόν άθικτα – σαν να είχαν πεθάνει μόλις χθες. Κάτι ανατριχιαστικό, αλλά και επικίνδυνο.

Το 1918, η ισπανική γρίπη σκότωσε αρκετούς κατοίκους. Δεκαετίες αργότερα, επιστήμονες εξέτασαν τις σορούς και ανακάλυψαν ότι ο ιός… είχε επιβιώσει στον πάγο. Αυτό που ακούγεται σαν σενάριο τρόμου, ήταν πλέον πραγματικότητα: μια επιδημία του παρελθόντος θα μπορούσε να «ξυπνήσει» ξανά.

Η λύση; Απλή και σοκαριστική: δεν επιτρέπεται να πεθάνεις στο Longyearbyen.

Δεν υπάρχει επίσημος νόμος, αλλά είναι ένας άγραφος κανόνας που ακολουθείται απαρέγκλιτα. Αν κάποιος είναι βαριά άρρωστος ή βρίσκεται στο τελικό στάδιο ζωής, μεταφέρεται εκτός πόλης, συνήθως αεροπορικά, για να περάσει τις τελευταίες του στιγμές αλλού.

Ακόμα και το παλιό κοιμητήριο της πόλης έχει σταματήσει να χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες. Οι σοροί δεν μένουν εκεί. Μεταφέρονται στη «νότια» Νορβηγία, σε πιο θερμά εδάφη, όπου η αποσύνθεση μπορεί να γίνει με φυσιολογικό ρυθμό.

Το Longyearbyen δεν είναι απλώς μια πόλη. Είναι μια εμπειρία. Ένα ζωντανό πείραμα ισορροπίας ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο, ανάμεσα στην παράδοση και την επιβίωση.

Οι κάτοικοι το έχουν αποδεχτεί. Δεν υπάρχουν γηροκομεία, δεν υπάρχουν νοσοκομεία για σοβαρές παθήσεις. Η κοινότητα αποτελείται κυρίως από νέους ανθρώπους, επιστήμονες, εργαζομένους σε ερευνητικούς σταθμούς και φυσιολάτρες που αναζητούν τη γαλήνη του αρκτικού τοπίου.

Κι όμως, παρ’ όλη την απομόνωση και το κρύο, η πόλη ακτινοβολεί ζωή. Μπαράκια, καφέ, μικρά φεστιβάλ. Αλλά πάντα υπάρχει αυτή η σκιά: εδώ ζεις… αλλά δεν πεθαίνεις.

 Ένα φιλοσοφικό ερώτημα μέσα στον πάγο

Τελικά, η απαγόρευση του θανάτου στο Longyearbyen είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια υγειονομική οδηγία. Είναι ένα φιλοσοφικό παράδοξο. Τι σημαίνει να ζεις σε έναν τόπο που δεν μπορεί να σε «φιλοξενήσει» ούτε στον θάνατο σου; Πώς διαχειρίζεσαι την απώλεια όταν δεν μπορείς να θάψεις τον άνθρωπό σου στον τόπο που έζησε;

Ίσως αυτό να είναι το μεγαλύτερο μάθημα που μας προσφέρει το Longyearbyen. Η ζωή, όσο παγωμένη κι αν είναι, έχει τον δικό της τρόπο να συνεχίζεται. Ακόμα και όταν δεν υπάρχει χώρος για τους νεκρούς, υπάρχει πάντα χώρος για ιστορίες, αναμνήσεις και για μια κοινότητα που έχει μάθει να ζει… στην άκρη του κόσμου.

Αν αυτή η είδηση σε άγγιξε, συνέχισε να ανακαλύπτεις τον κόσμο μέσα από τις υπόλοιπες σελίδες της κατηγορίας  https://morfeszois.com/katigories/kosmos/

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα –https://morfeszois.com/