Με μια απόφαση-σταθμό, το νέο Προεδρικό Διάταγμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αλλάζει ριζικά το τοπίο της δόμησης στους μικρούς οικισμούς της χώρας. Χιλιάδες ιδιοκτήτες βλέπουν τα οικόπεδά τους να χάνουν την οικοδομησιμότητα και τη μελλοντική τους αξία, καθώς τα όρια πάνω από 10.000 οικισμών επανακαθορίζονται, περιορίζοντας δραστικά τη δυνατότητα οικοδόμησης.

Τι προβλέπει το Προεδρικό Διάταγμα

Το διάταγμα ορίζει νέες διαδικασίες και αυστηρά κριτήρια για την οριοθέτηση μικρών οικισμών — αυτών με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων που υπήρχαν στις απογραφές πριν το 1983. Χωρίζει τους οικισμούς σε τρεις ζώνες (Α, Β, Β1) και καθιστά οικοδομήσιμα μόνο τα οικόπεδα άνω των δύο στρεμμάτων, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν πρόσωπο σε υφιστάμενο κοινόχρηστο χώρο.

Το πιο καθοριστικό στοιχείο όμως είναι η απαγόρευση κάθε μελλοντικής επέκτασης των ορίων των οικισμών. Δηλαδή, οι ιδιοκτησίες που βρίσκονται έξω από τα όρια αυτά —ιδίως όσες εντάχθηκαν αυθαίρετα ή με αποφάσεις νομαρχών από τη δεκαετία του ’80 και μετά— παύουν πλέον να θεωρούνται άρτιες και οικοδομήσιμες.

Ποιο είναι το νομικό υπόβαθρο

Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι οι αποφάσεις επέκτασης των ορίων από νομάρχες ήταν παράνομες, καθώς δεν είχαν την αρμοδιότητα. Αυτή η κρίση είναι αμετάκλητη, με αποτέλεσμα οι περιοχές που εντάχθηκαν με αυτόν τον τρόπο να χαρακτηρίζονται πλέον «γκρίζες ζώνες». Το υπουργείο υποχρεώνεται να συμμορφωθεί, ανεξαρτήτως των επιπτώσεων που αυτή η συμμόρφωση προκαλεί σε χιλιάδες πολίτες.

Οι ζώνες των οικισμών – Τι ισχύει

• Ζώνη Α: Ο ιστορικός πυρήνας του οικισμού, δημιουργημένος πριν το 1923. Εδώ επιτρέπεται περιορισμένη δόμηση.

• Ζώνη Β και Β1: Τμήματα των οικισμών που αναπτύχθηκαν έως το 1983. Υπό αυστηρές προϋποθέσεις, κάποιες ιδιοκτησίες παραμένουν οικοδομήσιμες.

• Ζώνη Γ: Αφαιρέθηκε από το διάταγμα, καθώς περιλάμβανε περιοχές που εντάχθηκαν παράνομα. Πλέον δεν αναγνωρίζεται.

Οι επιπτώσεις για τους ιδιοκτήτες

Η απόφαση προκαλεί σεισμικές δονήσεις στην περιουσία των πολιτών. Οικόπεδα που μέχρι σήμερα θεωρούνταν οικοδομήσιμα, τώρα απαξιώνονται. Οικογένειες που προγραμμάτιζαν να χτίσουν το σπίτι τους στην ιδιαίτερη πατρίδα, σε κάποιο ορεινό ή παραθαλάσσιο χωριό, ανακαλύπτουν ότι η πολυετής επένδυσή τους έγινε «χαρτί χωρίς αξία».

Αν και δεν επηρεάζονται οι κατοικίες που έχουν ήδη οικοδομηθεί νόμιμα, όσοι δεν πρόλαβαν να χτίσουν χάνουν το δικαίωμα για πάντα.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος αναγνωρίζει την αδικία που προκύπτει και εξετάζει ένα νέο ειδικό καθεστώς για αυτές τις «γκρίζες» ζώνες. Όπως δήλωσε ο γενικός γραμματέας, Ευθύμης Μπακογιάννης, το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία περιοχών ελέγχου χρήσεων (ΠΕΧ) όπου η αρτιότητα θα κυμαίνεται μεταξύ δύο και τεσσάρων στρεμμάτων — με βασική προϋπόθεση την πρόσοψη σε δρόμο.

Αν και αυτό δεν ανακτά πλήρως την αξία που χάθηκε, δίνει μια ανάσα σε όσους θέλουν να χτίσουν σε ιδιοκτησίες που βρίσκονται πλέον εκτός σχεδίου.

Ποιοι εξαιρούνται από την εφαρμογή του Π.Δ.

Το Προεδρικό Διάταγμα δεν ισχύει για:

• Οικισμούς με πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων.

• Οικισμούς που δημιουργήθηκαν μετά την εφαρμογή του Ν. 1337/1983.

• Οικισμούς εντός Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) σε Αττική, Κορινθία, Θεσσαλονίκη, Εύβοια, Πιερία και Χαλκιδική.

Το νέο Προεδρικό Διάταγμα βάζει τέλος σε μια πολυετή «παρανομία» και προσπαθεί να βάλει τάξη στο χωρικό σχεδιασμό της υπαίθρου. Όμως, η ρύθμιση αυτή, παρά τη θεσμική της αναγκαιότητα, φέρνει μια τεράστια κοινωνική και οικονομική αναστάτωση. Χιλιάδες ιδιοκτήτες πληρώνουν τις συνέπειες λανθασμένων πολιτικών δεκαετιών και βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα αβέβαιο μέλλον για την περιουσία τους.

Η πρόκληση πλέον για την κυβέρνηση είναι να βρει ισορροπία: να αποκαταστήσει τη νομιμότητα, χωρίς να γκρεμίσει τα όνειρα ανθρώπων που αγόρασαν, επένδυσαν και σχεδίασαν τη ζωή τους με βάση ένα σύστημα που τώρα αλλάζει ριζικά.

Αν αυτή η είδηση σου κέντρισε το ενδιαφέρον, συνέχισε να ενημερώνεσαι μέσα από τις υπόλοιπες σελίδες της κατηγορίας https://morfeszois.com/enimerosi/

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα- https://morfeszois.com/