Κάθε Καθαρά Δευτέρα, ο Λόφος Φιλοπάππου γεμίζει από παιδικές φωνές, χρωματιστούς χαρταετούς και μυρωδιές από παραδοσιακά νηστίσιμα εδέσματα. Είναι ένας από τους πιο αγαπητούς χώρους περιπάτου στην Αθήνα. Όμως, πόσοι γνωρίζουν την αληθινή ιστορία πίσω από το όνομά του;

Ο κατάφυτος λόφος απέναντι από την Ακρόπολη δεν λεγόταν πάντα έτσι. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστός ως Λόφος των Μουσών ή «Μουσείο», καθώς η παράδοση θέλει τον Μουσαίο, μαθητή του Ορφέα, να ζει εκεί, να υμνεί τους θεούς με τη λύρα του και να ενταφιάζεται στο ίδιο σημείο. Η αλλαγή της ονομασίας του λόφου ήρθε πολύ αργότερα, κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, και συνδέεται με έναν άνδρα τόσο επιδραστικό, που η πόλη των Αθηνών τον τίμησε αιώνια.

Ο Γάιος Ιούλιος Αντίοχος Επιφανής Φιλόπαππος –όπως ήταν το πλήρες όνομά του– γεννήθηκε περίπου το 70 μ.Χ. και ήταν απόγονος της βασιλικής δυναστείας της Κομμαγηνής, μιας μικρής αλλά πλούσιας χώρας στη σημερινή Συρία. Αν και δεν ήταν Έλληνας, ο Φιλόπαππος αγάπησε την Αθήνα βαθιά. Ήρθε με πλούτη, αλλά επέλεξε να τα διαθέσει προς όφελος της πόλης που τον υποδέχθηκε.

Ο Φιλόπαππος δεν περιορίστηκε στη φιλανθρωπία. Έγινε Αθηναίος πολίτης, χρηματοδότησε αγώνες στα Διονύσια ως αγωνοθέτης, και τελικά αναδείχθηκε σε ύπατο της πόλης. Δεν ήταν απλώς ένας ευεργέτης — ήταν σύμβολο της σύνδεσης του ελληνιστικού κόσμου με τη ρωμαϊκή εξουσία, χωρίς όμως να χάνει την αγάπη του για τον ελληνικό πολιτισμό.

Η Αθήνα τού το ανταπέδωσε με ένα μνημείο αντάξιο της προσφοράς του. Το Μνημείο του Φιλοπάππου ανεγέρθηκε μεταξύ 114 και 116 μ.Χ., χρηματοδοτημένο από την πόλη και την οικογένειά του. Η πρόσοψή του, στραμμένη προς την Ακρόπολη, υψωνόταν στα 12 μέτρα – μέγεθος αντίστοιχο μιας σημερινής πολυώροφης οικοδομής. Οι ανάγλυφες παραστάσεις τον απεικόνιζαν καβάλα σε άρματα, περιστοιχισμένο από ραβδούχους και υπηρέτες, σε σκηνές που εξυμνούσαν τη δημόσια και προσωπική του δράση.

Σήμερα, το μνημείο σώζεται μερικώς, αλλά συνεχίζει να στέκεται ως ήσυχο μνημείο ενός ανθρώπου που ένωσε πολιτισμούς και λαούς. Δεν είναι απλώς μια αρχαιολογική τοποθεσία. Είναι μνήμη, τιμή και ιστορία – είναι ένας διαχρονικός φόρος τιμής στην προσφορά και στην ευγνωμοσύνη.

Ο Λόφος Φιλοπάππου παραμένει σημείο συνάντησης, αναψυχής και στοχασμού. Κάθε βήμα εκεί πάνω, κάθε ματιά προς τον Παρθενώνα, μας φέρνει πιο κοντά σε μια ξεχασμένη ιστορία που αξίζει να ξαναζήσει στη συνείδησή μας.

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα – https://morfeszois.com/