Ζεις με συνεχές άγχος, δουλεύεις χωρίς σταματημό, χάνεις τον ύπνο σου και δεν νιώθεις ποτέ αρκετά ξεκούραστος. Αν αυτό σου ακούγεται οικείο, δεν είσαι μόνος. Το burnout, ή αλλιώς σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης, είναι πλέον η “σιωπηλή επιδημία” της εποχής μας — και επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε κάθε επάγγελμα, ηλικία και χώρα.

Αυτό που κάποτε θεωρούσαμε «υπερβολικό στρες» ή «προσωρινή κόπωση» σήμερα αναγνωρίζεται ως σοβαρό ψυχοσωματικό φαινόμενο, με επιπτώσεις όχι μόνο στην ψυχική υγεία, αλλά και στο σώμα, τις σχέσεις και την παραγωγικότητά μας.

Τι είναι το Burnout;

Το burnout δεν είναι απλώς κούραση. Είναι μια κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής και πνευματικής εξάντλησης, που προκύπτει όταν κάποιος παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα υπό έντονη πίεση χωρίς να έχει χώρο για ανάκαμψη.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πρόκειται για σύνδρομο σχετιζόμενο με την εργασία, αλλά οι επιπτώσεις του ξεφεύγουν από το γραφείο.

Πώς αναγνωρίζεις ότι βιώνεις burnout;

Τα σημάδια είναι ύπουλα και πολλές φορές παραβλέπονται:

• Νιώθεις συνέχεια εξαντλημένος, ακόμα και μετά από ξεκούραση

• Χάνεις το ενδιαφέρον για τη δουλειά ή τις υποχρεώσεις σου

• Νιώθεις αναποτελεσματικός, ανεπαρκής ή σαν να μην αποδίδεις

• Δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς ή να πάρεις αποφάσεις

• Εμφανίζεις σωματικά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, στομαχόπονους ή διαταραχές ύπνου

• Απομονώνεσαι από φίλους, συνεργάτες ή οικογένεια

Η ουσία είναι ότι χάνεις την εσωτερική σου φλόγα, το κίνητρο και την ενέργειά σου. Και αυτό, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρές ψυχολογικές δυσκολίες όπως κατάθλιψη ή αγχώδεις διαταραχές.

Η πρόληψη του burnout δεν χρειάζεται ριζικές αλλαγές, αλλά συνειδητές επιλογές στην καθημερινότητα. Ιδού οι βασικοί πυλώνες:

Θέσε όρια – και τήρησέ τα

Μάθε να λες “όχι” όταν χρειάζεται. Μην απαντάς στα email το βράδυ. Όρισε σαφή ώρα έναρξης και λήξης της δουλειάς σου. Όσο δύσκολο κι αν φαίνεται, η προστασία του χρόνου σου είναι ευθύνη σου.

Φρόντισε το σώμα σου

Ύπνος, σωστή διατροφή και άσκηση δεν είναι πολυτέλειες — είναι βάσεις ευεξίας. Ένα 30λεπτο περπάτημα την ημέρα μειώνει το άγχος και αυξάνει τη διάθεση.

Δώσε χώρο σε πράγματα που σε γεμίζουν

Διάβασε, άκου μουσική, κάνε δημιουργικά πράγματα. Το “μικρό διάλειμμα” μπορεί να λειτουργήσει σαν reset στον εγκέφαλο. Η ξεκούραση δεν είναι αδράνεια – είναι απαραίτητη λειτουργία.

Μίλα σε κάποιον

Μην υποτιμάς την αξία της συζήτησης. Ένας φίλος, ένας coach ή ένας ψυχολόγος μπορούν να σου δώσουν προοπτική και στήριξη.

Κάνε μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά σου

Ακόμα και η αλλαγή στο χώρο εργασίας, ένα πρωινό 5 λεπτών για διαλογισμό ή το να ξεκινάς τη μέρα σου χωρίς κινητό, μπορούν να φέρουν τεράστια διαφορά.

Το νόημα της ζωής δεν είναι η εξουθένωση

Ζούμε σε έναν κόσμο που συχνά εξυμνεί τη συνεχή παραγωγικότητα και την υπερ-απασχόληση. Όμως η πραγματική δύναμη δεν βρίσκεται στο να «τα προλαβαίνεις όλα», αλλά στο να ξέρεις πότε να σταματήσεις και να φροντίσεις τον εαυτό σου.

Το burnout μπορεί να μοιάζει αόρατο, αλλά δεν είναι αναπόφευκτο. Όσο πιο έγκαιρα το αναγνωρίσεις, τόσο πιο αποτελεσματικά μπορείς να το προλάβεις.

Γιατί τελικά, η υγεία σου είναι ο σημαντικότερος στόχος — όχι η επόμενη προθεσμία.

Στατιστικά Στοιχεία για το Burnout στην Ελλάδα και την Ευρώπη

Το burnout έχει εξελιχθεί σε μια ανησυχητική πραγματικότητα για πολλούς εργαζόμενους, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες:​

• Ελλάδα: Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Psychology ανέδειξε ότι οι Έλληνες επαγγελματίες που εργάζονται ως υπάλληλοι εμφανίζουν μεγαλύτερη εξάντληση και πνευματική απόσυρση σε σύγκριση με τους ελεύθερους επαγγελματίες. Επιπλέον, διαπιστώθηκε αρνητική συσχέτιση μεταξύ του burnout και της ψυχικής ανθεκτικότητας, καθώς και της ποιότητας ζωής. ​ojs.acad-pub.com

• Ευρωπαϊκή Ένωση: Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου τον Οκτώβριο του 2023, το 46% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι αντιμετώπισαν συναισθηματικά ή ψυχοκοινωνικά προβλήματα, όπως αίσθημα κατάθλιψης ή άγχους, τους τελευταίους δώδεκα μήνες. ​European Union

Αυτά τα στοιχεία υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για αναγνώριση και αντιμετώπιση του burnout, προκειμένου να διασφαλιστεί η ευημερία των εργαζομένων και η διατήρηση ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος.

Όταν το σώμα είπε “φτάνει”

Η Μαρία, 35 χρονών, εργαζόμενη στον τομέα της επικοινωνίας, θυμάται έντονα τη μέρα που κατέρρευσε.

«Ξύπνησα ένα πρωί και δεν μπορούσα να σηκωθώ από το κρεβάτι. Δεν είχα ούτε δύναμη ούτε επιθυμία. Είχα πονοκέφαλο, ταχυκαρδία και ήθελα απλώς να κλάψω χωρίς λόγο. Το σώμα μου φώναζε ότι κάτι δεν πάει καλά, αλλά εγώ το αγνοούσα εδώ και μήνες. Το burnout δεν με χτύπησε ξαφνικά – με έκαιγε σιωπηλά, λίγο λίγο, κάθε μέρα».

Με βοήθεια από ειδικό και σταδιακές αλλαγές στη ζωή της, κατάφερε να ανακάμψει. Το σημαντικότερο που έμαθε;

«Ότι η ξεκούραση δεν είναι αδυναμία. Είναι δύναμη. Και το “όχι” δεν σε κάνει λιγότερο ικανό – σε προστατεύει από το να χαθείς.»

Η εμπειρία της Μαρίας δεν είναι μεμονωμένη. Είναι η ιστορία χιλιάδων ανθρώπων που τρέχουν χωρίς να κοιτούν πίσω — μέχρι που ο οργανισμός τούς αναγκάζει να σταματήσουν.

Ας μάθουμε να ακούμε τον εαυτό μας, πριν χρειαστεί να μας φωνάξει.

Σημείωση: Τα παραπάνω στατιστικά στοιχεία βασίζονται σε μελέτες και έρευνες που πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα. Για την πλήρη κατανόηση και αντιμετώπιση του burnout, συνιστάται η αναζήτηση επαγγελματικής συμβουλής και η παρακολούθηση των εξελίξεων στον τομέα της ψυχικής υγείας.

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα –https://morfeszois.com/