Στην καρδιά της ελληνικής φύσης, ανάμεσα σε βουνά και χαράδρες, ζει ένας από τους πιο μυθικούς φτερωτούς κατοίκους του τόπου: ο Ασπροπάρης (Neophron percnopterus), ο γυπαετός που επί αιώνες υπήρξε σύμβολο σοφίας, καθαρής δύναμης και… θεϊκής παρουσίας. Σήμερα, ωστόσο, ο πληθυσμός του έχει συρρικνωθεί δραματικά και το μέλλον του κρέμεται από μια λεπτή οικολογική ισορροπία.

Ο Θεϊκός Πτηνοφύλακας των Αιγυπτίων

Στην Αρχαία Αίγυπτο, ο Ασπροπάρης δεν ήταν απλώς ένα πτηνό. Ήταν ιερό σύμβολο, άρρηκτα συνδεδεμένο με τη θεά Ίσιδα και τον κύκλο της ζωής και του θανάτου. Οι Φαραώ θέσπισαν νόμο που τιμωρούσε με θάνατο όποιον τολμούσε να σκοτώσει ή ακόμη και να τραυματίσει τον συγκεκριμένο γυπαετό. Η παρουσία του σε ιερούς ναούς, αγάλματα και τοιχογραφίες υπογράμμιζε τον απόλυτο σεβασμό προς αυτό το μοναδικό πλάσμα.

Ο “Τυροκόμος” των ελληνικών βουνών

Στην Ελλάδα, ο Ασπροπάρης είχε έναν πιο πρακτικό ρόλο – και ένα πιο γήινο παρατσούκλι: “Τυροκόμος”. Οι κτηνοτρόφοι τον τιμούσαν, καθώς καθάριζε τις εκτάσεις τους από τα κουφάρια ζώων, αποτρέποντας έτσι την εξάπλωση ασθενειών. Μάλιστα, η εποχιακή του εμφάνιση θεωρούνταν καλός οιωνός και συχνά συνοδευόταν από τοπικές γιορτές και ευχές για μια καλή χρονιά.

Από την ακμή στην εξαφάνιση

Μέχρι και τη δεκαετία του ’80, πάνω από 250 Ασπροπάρηδες γεννιούνταν ετησίως στην Ελλάδα. Σήμερα, όμως, λιγότεροι από 15 έχουν απομείνει. Οι δηλητηριασμένες τροφές, η απώλεια βιοτόπων και οι κλιματικές αλλαγές απειλούν την ύπαρξή τους. Το είδος έχει χαρακτηριστεί Κρισίμως Κινδυνεύον από τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN).

Ο μαραθωνοδρόμος των αιθέρων

Μία από τις πιο εντυπωσιακές ικανότητες του Ασπροπάρη είναι η εκπληκτική του αντοχή. Σε επιστημονικές παρατηρήσεις έχει καταγραφεί ότι διανύει έως και 1.017 χιλιόμετρα μέσα σε μόλις 10 ώρες, γεγονός που του χάρισε τον χαρακτηρισμό “μαραθωνοδρόμος των αιθέρων”. Χάρη σε αυτήν την ικανότητα, ο Ασπροπάρης ταξιδεύει από την Αφρική στα Βαλκάνια κάθε χρόνο, διασχίζοντας ηπείρους με απαράμιλλη ακρίβεια.

Μάχη για τη σωτηρία του

Περιβαλλοντικές οργανώσεις όπως ο ΟΦΥΠΕΚΑ, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, αλλά και διεθνείς φορείς, καταβάλλουν συντονισμένες προσπάθειες για την αναπαραγωγή και επανένταξή του στη φύση. Προγράμματα τοποθέτησης τεχνητών φωλιών, παρακολούθηση με δορυφορικά σήματα και ενημερωτικές εκστρατείες για την εξάλειψη των δηλητηριασμένων δολωμάτων, αποτελούν την τελευταία ελπίδα του είδους.

Ο Ασπροπάρης δεν είναι απλώς ένα εντυπωσιακό πτηνό. Είναι συνδετικός κρίκος του φυσικού κύκλου. Βοηθά στον καθαρισμό της φύσης, προστατεύει την υγεία άλλων ζώων και αποτελεί δείκτη οικολογικής ισορροπίας. Η εξαφάνισή του θα ήταν απώλεια για τη βιοποικιλότητα, αλλά και για τον ίδιο τον πολιτισμό μας, που τόσο τον τίμησε στο παρελθόν.

Ίσως ήρθε η στιγμή να αναλογιστούμε την ευθύνη μας. Ο Ασπροπάρης υπήρξε θεός, σύμμαχος και καθαριστής. Αν χαθεί, δεν χάνεται απλώς ένα είδος, αλλά ένα κομμάτι της φυσικής και πολιτισμικής μας κληρονομιάς.

Θέλεις περισσότερα άρθρα; Ακολούθησέ μας στο https://www.facebook.com/profile.php?id=61574820057874 και το https://www.instagram.com/morfeszois/ για να μη χάνεις τίποτα!

Αν αυτό το άρθρο σε γοήτευσε, συνέχισε να ανακαλύπτεις την ομορφιά της φύσης μέσα από τις υπόλοιπες σελίδες της κατηγορίας   https://morfeszois.com/katigories/fysh/

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα – https://morfeszois.com/