Τα δελφίνια είναι από τα πιο αγαπητά πλάσματα στον πλανήτη μας. Το «χαμόγελο» τους —αυτό το χαρακτηριστικό άνοιγμα του στόματός τους— μας προκαλεί αυθόρμητη συμπάθεια. Αλλά είναι άραγε πραγματικό χαμόγελο; Και τι σημαίνει για τα ίδια τα δελφίνια;

Ένα “χαμόγελο” που δεν είναι τυχαίο

Αν και το σχήμα του προσώπου των δελφινιών τα κάνει να φαίνονται σαν να χαμογελούν διαρκώς, νεότερες έρευνες αποδεικνύουν ότι αυτή η έκφραση έχει βαθύτερη σημασία, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Τα δελφίνια χρησιμοποιούν το “χαμόγελο” ως μορφή επικοινωνίας —ένα εργαλείο κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Η καθηγήτρια Elisabetta Palagi από το Πανεπιστήμιο της Πίζα και η ομάδα της βιντεοσκόπησαν 22 ρινοδέλφινα σε αιχμαλωσία και ανέλυσαν περισσότερες από 800 σκηνές παιχνιδιού. Το αποτέλεσμα ήταν αποκαλυπτικό: τα δελφίνια όχι μόνο «χαμογελούν» το ένα στο άλλο, αλλά και μιμούνται τις εκφράσεις του προσώπου μεταξύ τους, εντός δευτερολέπτων.

Τα ρινοδέλφινα (Tursiops truncatus), γνωστά για την κοινωνικότητα και την ευφυΐα τους, ξεκινούν το παιχνίδι από τις πρώτες εβδομάδες της ζωής τους. Παίζουν με τη μητέρα τους, με άλλα δελφίνια, ακόμη και με αντικείμενα από τον βυθό: κοχύλια, σφουγγάρια, ακόμη και πλαστικά. Το παιχνίδι τους είναι ένας τρόπος μάθησης, κοινωνικοποίησης και συντονισμένης δράσης.

Κατά τη διάρκεια αυτών των παιχνιδιών, το “χαμόγελο” εμφανίζεται σε στιγμές χαράς και αλληλεπίδρασης. Αυτό το φαινόμενο, γνωστό ως γρήγορη μίμηση προσώπου, βοηθά τα δελφίνια να συγχρονίζονται —μια δυνατότητα που μέχρι πρότινος θεωρούταν αποκλειστικό προνόμιο των ανθρώπων και μερικών πιθήκων.

Πώς επικοινωνούν τα δελφίνια;

Τα δελφίνια συνδυάζουν οπτικά ερεθίσματα, ήχους και σωματικές κινήσεις για να επικοινωνήσουν. Σε καθαρά νερά, όταν η ορατότητα είναι καλή, χρησιμοποιούν το πρόσωπο και τη στάση του σώματος για να μεταδώσουν πληροφορίες. Το “χαμόγελο” γίνεται έτσι ένα εργαλείο μη λεκτικής επικοινωνίας, απαραίτητο στο κοινωνικό τους ρεπερτόριο.

Παράλληλα, τα δελφίνια φαίνεται να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους ανάλογα με το “κοινό” τους. Όταν παίζουν με άλλα είδη ή με ανθρώπους, δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το αν τους παρακολουθεί κάποιος —μια ένδειξη ενσυναίσθησης και κοινωνικής ευφυΐας.

Τι μας λέει αυτό για την εξέλιξη της επικοινωνίας;

Το γεγονός ότι τα δελφίνια χαμογελούν και μιμούνται ο ένας τον άλλον δείχνει ότι η συναισθηματική έκφραση δεν είναι μοναδικό χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους. Αντίθετα, αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου εξελικτικού φαινομένου που συνδέει τα θηλαστικά —ακόμα και είδη τόσο διαφορετικά όπως οι φάλαινες, οι καμήλες ή οι ιπποπόταμοι.

Η κατανόηση του “χαμόγελου” των δελφινιών μάς επιτρέπει να επανεξετάσουμε τι σημαίνει επικοινωνία και συναίσθημα στο ζωικό βασίλειο, και μας καλεί να προσεγγίσουμε αυτά τα πλάσματα με ακόμα μεγαλύτερο σεβασμό και ευαισθησία.

Το “χαμόγελο” των δελφινιών είναι κάτι παραπάνω από μια έκφραση που προκαλεί τρυφερότητα. Είναι μέσο επικοινωνίας, έκφραση συναισθημάτων και κοινωνική στρατηγική. Και είναι ίσως αυτό που μας φέρνει τόσο κοντά με αυτά τα υπέροχα πλάσματα των ωκεανών.

Θέλεις περισσότερα άρθρα; Ακολούθησέ μας στο https://www.facebook.com/profile.php?id=61574820057874 και το https://www.instagram.com/morfeszois/ για να μη χάνεις τίποτα!

Αν αυτό το άρθρο σε γοήτευσε, συνέχισε να ανακαλύπτεις την ομορφιά της φύσης μέσα από τις υπόλοιπες σελίδες της κατηγορίας   https://morfeszois.com/katigories/fysh/

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα – https://morfeszois.com/