Έχετε ποτέ βρεθεί μπροστά σε μια κατάσταση όπου απλώς “νιώσατε” κάτι – μια προειδοποίηση, μια συμπάθεια ή μια απόρριψη – χωρίς καμία λογική εξήγηση; Το ένστικτο συχνά προηγείται της σκέψης, πυροδοτώντας αποφάσεις ή συναισθήματα με τρόπο τόσο φυσικό, που σπάνια τον αμφισβητούμε. Αλλά πόσο ασφαλές είναι να εμπιστευόμαστε αυτό το εσωτερικό μας σήμα;

Το ένστικτο ως «συντόμευση» του εγκεφάλου

Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Andrew Stock, πρόεδρο της Psychotherapy Society του Χονγκ Κονγκ, το ένστικτο δεν είναι μαγεία – είναι το αποτέλεσμα γρήγορων και αποδοτικών διεργασιών του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλός μας χρησιμοποιεί γνωστικές συντομεύσεις (heuristics) για να διαχειρίζεται τεράστιες ποσότητες πληροφορίας με ελάχιστη προσπάθεια.

Όταν γνωρίζετε κάποιον και αμέσως “δεν σας γεμίζει το μάτι”, πιθανόν δεν πρόκειται για προκατάληψη – αλλά για αστραπιαία σύγκριση με προηγούμενες εμπειρίες και σωματικά σήματα που στέλνει το σώμα σας στον εγκέφαλο.

Πώς λειτουργεί η διαίσθηση – Τι αποκαλύπτει η επιστήμη

Έρευνες του 2024 δείχνουν ότι ακόμη και μη ορατά ερεθίσματα, που δεν καταγράφονται συνειδητά, μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Αυτό σημαίνει πως το υποσυνείδητο έχει ήδη αντιδράσει, πριν προλάβουμε να αναλύσουμε οτιδήποτε.

Ο εγκέφαλος:

• Αναγνωρίζει πρότυπα βάσει εμπειριών, χωρίς συνειδητή σκέψη.

• Λαμβάνει σήματα από το σώμα – καρδιά, έντερο, δέρμα – τα οποία επηρεάζουν άμεσα την κρίση μας.

• Επικοινωνεί με το μικροβίωμα του εντέρου, συνδέοντας άμεσα φυσιολογία και αντίληψη.

Αυτή η ταχύτητα είναι χρήσιμη – αλλά όχι πάντα ακριβής.

Πότε πρέπει να εμπιστεύεστε το ένστικτό σας;

Το ένστικτο λειτουργεί ως πρώτο φίλτρο. Είναι το “καμπανάκι” που μας προειδοποιεί ή μας καθοδηγεί. Όμως, δεν πρέπει να είναι ο μόνος οδηγός.

«Όταν έχετε ένα ένστικτο για κάποιον άγνωστο, κάντε μια παύση και σκεφτείτε ποια είναι τα πραγματικά δεδομένα που έχετε γι’ αυτόν», συμβουλεύει ο Stock.

Αυτό σημαίνει να αναρωτηθείτε:

• Έχω αρκετές πληροφορίες για να βγάλω συμπέρασμα;

• Επηρεάζομαι από προκατάληψη ή παρελθοντικές εμπειρίες;

• Υπάρχει κάποια λογική εξήγηση για την αντίδρασή μου;

Πώς να παίρνετε σωστές και πιο συνειδητές αποφάσεις

 1. Συλλέξτε δεδομένα

Μην βασίζεστε αποκλειστικά στο ένστικτο. Αναζητήστε γεγονότα, στοιχεία και παρατηρήσεις.

 2. Αναζητήστε διαφορετικές οπτικές

Μιλήστε με φίλους ή ανθρώπους με άλλη κοσμοθεωρία. Μπορεί να δείτε την κατάσταση πιο καθαρά.

 3. Εξασκήστε την ενσυναίσθηση

Μπείτε στη θέση του άλλου. Ρωτήστε τον εαυτό σας πώς θα ένιωθε αν ήταν εκείνος στη δική σας θέση.

 4. Αντισταθείτε στην πρώτη εντύπωση

Η πρώτη εντύπωση δεν είναι πάντα σωστή. Ελέγξτε αν επιβεβαιώνεται ή διαψεύδεται στην πορεία.

 5. Αξιολογήστε προηγούμενα λάθη

Θυμηθείτε περιπτώσεις που το ένστικτο σας ήταν λανθασμένο. Τι μάθατε από αυτές;

Ένστικτο και ανθρώπινες σχέσεις: Η λεπτή γραμμή

Το ένστικτο μπορεί να μας προστατέψει ή να μας αποπροσανατολίσει. Εάν βασιστείτε υπερβολικά σε αυτό, μπορεί να καταδικάσετε ανθρώπους πριν τους γνωρίσετε, να χτίσετε προκατειλημμένες αντιλήψεις ή να χάσετε ευκαιρίες για ουσιαστικές σχέσεις.

Αντί να κρίνετε αμέσως, δώστε χώρο για παρατήρηση, διάλογο και κατανόηση. Αυτό δεν αναιρεί τη δύναμη της διαίσθησης – την ενδυναμώνει με λογική και ενσυναίσθηση.

Η διαίσθηση είναι μια σπουδαία αφετηρία, όχι ο τελικός προορισμός στη λήψη αποφάσεων. Συνδυάζοντας την ταχύτητα του ενστίκτου με τη λογική σκέψη και τη συναισθηματική νοημοσύνη, μπορούμε να γίνουμε πιο ακριβείς, δίκαιοι και σοφοί στις επιλογές μας.

Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας – αλλά μην σταματάτε εκεί. Ρωτήστε, παρατηρήστε, σκεφτείτε. Εκεί κρύβεται η πραγματική σοφία.

Θέλεις περισσότερα άρθρα;  Ακολούθησέ μας στο https://www.facebook.com/profile.php?id=61574820057874  και το https://www.instagram.com/morfeszois/  για να μη χάνεις τίποτα!

Αν αυτό το άρθρο σου πρόσφερε κάτι πολύτιμο, συνέχισε να φροντίζεις το σώμα και το μυαλό σου μέσα από τις υπόλοιπες σελίδες της κατηγορίας  https://morfeszois.com/katigories/ygeia/

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα –https://morfeszois.com/