Πριν από τη σκέψη, υπάρχει η αίσθηση

Η ένταση του θυμού, η παράλυση του φόβου, η έκσταση της χαράς… Κάθε συναίσθημα αφήνει αποτύπωμα στο σώμα, συχνά πριν το αναγνωρίσουμε με λέξεις. Ένα σφίξιμο στο στομάχι, μια πίεση στο στήθος, μια ελαφριά ανατριχίλα στο δέρμα, είναι το σώμα που μιλά – πρώτα και πάντα. Στους αρχαίους πολιτισμούς, το σώμα δεν ήταν ξέχωρο από την ψυχή αλλά ο τόπος της. Σήμερα, η επιστήμη επιβεβαιώνει εκείνη τη διορατική αρχαιότητα: τα συναισθήματα ζουν μέσα μας, όχι μόνο ψυχικά, αλλά σωματικά, με χαρτογραφήσεις που μας προσκαλούν να δούμε πιο καθαρά τη βαθιά ενότητα νου και ύλης.

Αρχαίοι χάρτες συναισθημάτων

Στον ινδικό και στον κινεζικό πολιτισμό, το σώμα και το συναίσθημα δεν διαχωρίζονταν. Τα τσάκρα και οι μεσημβρινοί περιέγραφαν μια λεπτοφυή ροή ενέργειας, όπου κάθε μπλοκάρισμα ή υπερδιέγερση σχετιζόταν με συναισθηματική ανισορροπία. Δεν υπήρχε η έννοια της «ψυχικής υγείας» ξεκομμένη από το σώμα – το σώμα ήταν το μέσο έκφρασης και μετασχηματισμού της ψυχής.

Ψυχοφυσιολογία: Ο χάρτης του συναισθήματος

Η σύγχρονη ψυχοφυσιολογία αναγνωρίζει πως κάθε συναίσθημα αφήνει ένα μοτίβο στο σώμα.

• Ο φόβος προκαλεί σφίξιμο στο στήθος και στην κοιλιά.

• Η χαρά φωτίζει το πρόσωπο, θερμαίνει τα άκρα.

• Η αγάπη εστιάζει στο κέντρο του θώρακα.

• Η υπερηφάνεια δυναμώνει τον αυχένα και τους ώμους.

• Η θλίψη αποσύρει την ενέργεια από τα άκρα.

Το σώμα δεν είναι παθητικός δέκτης – είναι καθρέφτης, μνήμη και αγγελιοφόρος. Όταν μαθαίνουμε να ακούμε τις σωματικές δονήσεις, ανοίγεται μπροστά μας ένας άλλος τρόπος κατανόησης του εαυτού.

Ο ενσώματος νους: Σκέψη και συναίσθημα γεννιούνται στο σώμα

Η έννοια του ενσώματου νου υποστηρίζει ότι η σκέψη και το συναίσθημα δεν είναι προϊόντα ενός “εγκεφάλου-υπολογιστή” αλλά ριζώνουν στο σώμα. Η αναπνοή, η μυϊκή τάση, η στάση και η κίνηση επηρεάζουν τη μνήμη, την αντίληψη, ακόμα και την ηθική κρίση. Η ενσώματη εμπειρία είναι η γέφυρα μεταξύ εξωτερικού κόσμου και εσωτερικού εαυτού.

Το σώμα ως πεδίο αυτογνωσίας

Η επίγνωση του σώματος (body awareness) μέσα από πρακτικές όπως η ενσυνειδητότητα (mindfulness), η βιωματική παρατήρηση ή το σωματικό σκανάρισμα, μας επιτρέπει να “ακούμε” χωρίς φίλτρα. Δεν ερμηνεύουμε – αισθανόμαστε. Έτσι, μπορούμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας όχι μόνο με ιατρικά ή αισθητικά κριτήρια, αλλά με ουσιαστική παρουσία.

Η νευροεπιστήμη της αίσθησης

Σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι η αμυγδαλή, ο ιππόκαμπος και ο φλοιός του προσαγωγίου συμμετέχουν στη διαχείριση και καταγραφή των συναισθημάτων. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα ενεργοποιεί αντανακλαστικά που επηρεάζουν άμεσα την καρδιά, την αναπνοή και τους μυς. Το συναίσθημα, λοιπόν, δεν είναι “ιδέα” αλλά βιολογική, υπαρξιακή εμπειρία.

 Η ενότητα του εαυτού

Το σώμα θυμάται αυτά που η σκέψη ξεχνά. Όταν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να νιώσει ολοκληρωμένα – όχι μόνο νοητικά αλλά και σωματικά – αναδύεται μια νέα σοφία. Η ζωή αποκτά διαύγεια, οι αποφάσεις εδραιώνονται στη γείωση, και η αυτογνωσία μετατρέπεται σε βίωμα.

Η πρόσκληση είναι ξεκάθαρη: να σταθούμε με ανοιχτά αυτιά στην αφήγηση του σώματος. Γιατί εκεί, στα χνάρια κάθε έντασης, πάλλεται ο πυρήνας της ύπαρξής μας.

Θέλεις περισσότερα άρθρα;  Ακολούθησέ μας στο https://www.facebook.com/profile.php?id=61574820057874  και το https://www.instagram.com/morfeszois/  για να μη χάνεις τίποτα!

Αν αυτό το άρθρο σου πρόσφερε κάτι πολύτιμο, συνέχισε να φροντίζεις το σώμα και το μυαλό σου μέσα από τις υπόλοιπες σελίδες της κατηγορίας  https://morfeszois.com/katigories/ygeia/

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα –https://morfeszois.com/