Στην καρδιά της Πλάκας, κάτω από τη σκιά της Ακρόπολης, βρίσκεται ένα από τα λιγότερο προβεβλημένα αλλά εξαιρετικά σημαντικά μνημεία της αρχαιότητας: οι Αέρηδες ή αλλιώς ο Πύργος των Ανέμων. Ένα μαρμάρινο αριστούργημα του 1ου αιώνα π.Χ., που θεωρείται ο πρώτος μετεωρολογικός σταθμός στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Αυτός ο οκταγωνικός πύργος από πεντελικό μάρμαρο, ύψους 13,5 μέτρων, χτισμένος από τον Ανδρόνικο από την Κύρρο της Μακεδονίας, ενσωματώνει επιστήμη, τέχνη και μυστήριο. Δεν είναι τυχαίο ότι ονομάζεται και «Ωρολόγιο του Κυρρήστου».

Ο Πύργος που συνδύαζε τους οκτώ ανέμους, τον χρόνο και τα στοιχεία της φύσης

Ο Πύργος των Ανέμων βρίσκεται στο κέντρο της Ρωμαϊκής Αγοράς της Αθήνας και αποτέλεσε μια καινοτομία της εποχής του. Ο σκοπός του παραμένει εν μέρει αμφιλεγόμενος, αλλά πιστεύεται ότι λειτουργούσε ως μετεωρολογικός σταθμός, ηλιακό και υδραυλικό ρολόι.

Στην κορυφή του υπήρχε ανεμοδείκτης σε μορφή Τρίτωνα, που περιστρεφόταν με τον άνεμο και υποδείκνυε την κατεύθυνσή του. Γύρω από τον πύργο, οι οκτώ κύριοι άνεμοι της ελληνικής μυθολογίας προσωποποιούνται ανάγλυφα, φέροντας σύμβολα που αντιστοιχούν στη δύναμη και τη φύση τους:

• Βορρέας (βόρειος)

• Καικίας (βορειοανατολικός)

• Απηλιώτης (ανατολικός)

• Εύρος (νοτιοανατολικός)

• Νότος (νότιος)

• Λίψ (νοτιοδυτικός)

• Ζέφυρος (δυτικός)

• Σκίρων (βορειοδυτικός)

Κάτω από κάθε ανάγλυφη μορφή υπάρχει ηλιακό ρολόι, που λειτουργούσε με ακτίνες φωτός. Για τις συννεφιασμένες ημέρες ή τη νύχτα, στο εσωτερικό υπήρχε υδραυλικό ρολόι με νερό από πηγή της Ακρόπολης – μια τεχνολογία εμπνευσμένη από εφευρέσεις του Αρχιμήδη, του Κτησίβιου και του Φίλωνα.

Από ιερός τόπος έως στόχος αρπαγής

Κατά τους χριστιανικούς χρόνους, το μνημείο μετατράπηκε σε εκκλησία και ο περιβάλλων χώρος χρησιμοποιήθηκε ως νεκροταφείο.

Στα οθωμανικά χρόνια, οι Μεβλεβήδες Δερβίσηδες μετέτρεψαν τον Πύργο σε τεκέ προσευχής, τον “τεκέ του Μπραΐμη”. Η ιερότητα που του απέδωσαν ήταν και η σωτηρία του: ο Λόρδος Έλγιν επιχείρησε να τον αποσπάσει και να τον μεταφέρει στη Βρετανία, όπως έκανε με τα γλυπτά του Παρθενώνα, αλλά οι Δερβίσηδες αρνήθηκαν, προστατεύοντας έτσι το μοναδικό αυτό μνημείο.

Το παρόν ενός αρχαίου θαύματος

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, οι Αθηναίοι πίστευαν πως ο Πύργος ήταν αφιερωμένος στον θεό των ανέμων Αίολο, και έτσι πήρε το όνομά της η οδός Αιόλου.

Σήμερα, μετά από προσεκτικές εργασίες αναστήλωσης, το μνημείο είναι επισκέψιμο και αποτελεί ανεκτίμητο θησαυρό αρχαίας τεχνολογίας και τέχνης στο κέντρο της Αθήνας.

Ο Πύργος των Ανέμων δεν είναι απλώς ένα ακόμα αρχαίο μνημείο. Είναι μια σπάνια σύνθεση μηχανικής, επιστήμης και καλλιτεχνίας, που ακόμα και σήμερα εντυπωσιάζει με τη λειτουργικότητα και την αισθητική του. Εάν βρίσκεστε στην Αθήνα, είτε ως τουρίστας είτε ως κάτοικος, αξίζει να αφιερώσετε λίγα λεπτά για να σταθείτε μπροστά στους οκτώ προσωποποιημένους ανέμους και να νιώσετε την πνοή της αρχαιότητας να ζωντανεύει.

Θέλεις περισσότερα άρθρα;  Ακολούθησέ μας στο https://www.facebook.com/profile.php?id=61574820057874  και το https://www.instagram.com/morfeszois/  για να μη χάνεις τίποτα!

Αν αυτό το άρθρο σου κίνησε το ενδιαφέρον, συνέχισε να εξερευνάς τον κόσμο του πολιτισμού μέσα από τις υπόλοιπες σελίδες της κατηγορίας  https://morfeszois.com/katigories/politismos/

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα –https://morfeszois.com/