Ένα φυτό με ιστορία και προοπτική

Ο κρίταμος ή κρίθαμος (Crithmum maritimum) είναι ένα αρωματικό και φαρμακευτικό φυτό της ελληνικής φύσης που εντυπωσιάζει τόσο με τις ιδιότητές του όσο και με τις προοπτικές καλλιέργειάς του. Γνωστό από την αρχαιότητα, αναφέρεται από τον Ιπποκράτη για τις αποτοξινωτικές του δράσεις στο ήπαρ, ενώ οι Πλίνιος και Διοσκουρίδης το κατέγραψαν ως βότανο με πολύτιμες θεραπευτικές ιδιότητες.

Σήμερα, το κρίταμο επανέρχεται δυναμικά, όχι μόνο ως παραδοσιακό βότανο της μεσογειακής διατροφής αλλά και ως εναλλακτική καλλιέργεια που μπορεί να αξιοποιήσει φτωχά, παραθαλάσσια ή αλατούχα εδάφη.

Ιδιότητες και διατροφική αξία

Το κρίταμο είναι πολυετές, ανθεκτικό φυτό που φύεται φυσικά σε βραχώδεις παραλίες, κυριολεκτικά βρεχόμενο από το κύμα. Τα φύλλα του είναι σαρκώδη, πλούσια σε:

• Βιταμίνη C (ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, πρόληψη σκορβούτου)

• Καροτενοειδή

• Φαινολικές ενώσεις & φλαβονοειδή (αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης δράση)

• Ιώδιο και μεταλλικά άλατα

Παράλληλα, περιέχει αιθέρια έλαια με βακτηριοστατική και αντιμικροβιακή δράση, καθιστώντας το πολύτιμο τόσο στη διατροφή όσο και στη φυσική ιατρική.

Το κρίταμο στη μαγειρική και στη γαστρονομία

Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, το κρίταμο χρησιμοποιείται με πολλούς τρόπους:

• Σαλάτες και ψαρικά πιάτα

• Ως τουρσί σε άλμη με ξύδι και αλάτι

• Ως αφέψημα ή βάμμα

• Στη σύγχρονη γαστρονομία υψηλής ποιότητας, όπου κορυφαίοι σεφ το αξιοποιούν για την πικάντικη γεύση και τη σπιρτάδα του

Η τιμή του στην αγορά αποδεικνύει την αξία του: το τουρσί κρίταμου κοστίζει πάνω από 20 ευρώ/κιλό, ενώ μόλις 3 ml αιθέριου ελαίου αγγίζει τα 25 ευρώ.

Εναλλακτική καλλιέργεια με δυναμική

Η Dr. Ελένη Μαλούπα, πρώην διευθύντρια Ερευνών του ΕΛΓΟ Δήμητρα και δημιουργός του Βαλκανικού Βοτανικού Κήπου Κρουσσίων, τονίζει πως το κρίταμο αποτελεί ιδανική επιλογή για καλλιέργεια σε περιοχές με περιορισμένους υδάτινους πόρους και υποβαθμισμένα εδάφη.

Βασικά χαρακτηριστικά καλλιέργειας κρίταμου:

• Αναπτύσσεται σε βραχώδη, αμμώδη και παραθαλάσσια εδάφη

• Ανθεκτικό στην αλατότητα και με μικρές απαιτήσεις σε νερό

• Δυνατότητα αναπαραγωγής με σπόρους, μοσχεύματα ή ιστοκαλλιέργεια

• Αποδόσεις έως 1.300 kg/στρ. σε νωπό βάρος

• Συγκομιδή σε τρεις περιόδους (Μάιο–Ιούνιο, Ιούλιο–Αύγουστο, Φθινόπωρο)

Μάλιστα, νέα πειράματα δείχνουν ότι το κρίταμο μπορεί να λειτουργήσει και ως εδαφοβελτιωτικό, όταν συγκαλλιεργείται με κηπευτικά όπως η ντομάτα.

Κρίταμος: Από τις ακρογιαλιές στην καλή κουζίνα

Η δημοφιλία του αυξάνεται συνεχώς. Παραγωγοί και σεφ το ανακαλύπτουν ξανά, ενώ σε πολλές παραλιακές περιοχές, όπως στην Κρήτη, γίνεται πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της τοπικής κουζίνας.

Ο Παναγιώτης Χρυσουλάκης από τη Βιάννο, που το δοκίμασε τυχαία σε μια ταβέρνα, δηλώνει:
«Το κρίταμο έχει γεύση μοναδική. Από τότε που το γνώρισα, το μαζεύω κάθε άνοιξη, το κάνω τουρσί και το βάζω σε σαλάτες, κρεατικά και ψαρικά. Δίνει άλλη διάσταση στη γεύση».

Το κρίταμο είναι ένα διαχρονικό βότανο που συνδυάζει γαστρονομία, υγεία και οικονομική προοπτική. Ένα φυτό της θάλασσας με ισχυρή ταυτότητα, που μπορεί να εξελιχθεί σε ελκυστική εναλλακτική καλλιέργεια για τους Έλληνες παραγωγούς και να κατακτήσει ακόμα περισσότερο τη θέση που του αξίζει στην κουζίνα μας.

Θέλεις περισσότερα άρθρα; Ακολούθησέ μας στο https://www.facebook.com/profile.php?id=61574820057874 και το https://www.instagram.com/morfeszois/ για να μη χάνεις τίποτα!

Αν αυτό το άρθρο σε γοήτευσε, συνέχισε να ανακαλύπτεις την ομορφιά της φύσης μέσα από τις υπόλοιπες σελίδες της κατηγορίας   https://morfeszois.com/katigories/fysh/

Συντάκτρια  Δέσποινα Μπλάτζα – https://morfeszois.com/